GÜNLÜK PROTEİN İHTİYACIM NE KADAR?
Kasım 14, 2024

Yetişkin bireylerde vücudunun ortalama %16’sını proteinler oluşturur. Vücuttaki depo protein miktarı çok azdır ve bu nedenle her gün kaliteli protein kaynaklarından tüketmek oldukça önemlidir.
Proteinler büyüme, gelişme ve hücre yenilenmesi için kullanılır. Proteinler ayrıca, bağışıklık sistemi, hormonlar ve enzimler için gereklidir. Günlük beslenmede enerjinin %20’sinin proteinlerden gelmesi önerilir.
Protein gereksinmesi, yaşa, cinsiyete, beslenme modeline ve fiziksel aktivite düzeyine göre değişiklik gösterir.
GÜNLÜK PROTEİN İHTİYACI;
Sağlıklı yetişkin bireyler için; kilogram başına 0,8 gramdır. Örneğin 70 kg ağırlığında bir bireyin protein ihtiyacı 70 x 0,8 = 56 gramdır.
Vejetaryen beslenenler için; kilogram başına 1,0 gram protein alımı önerilmektedir.
Spor yapan bireyler için; antrenmanın türü, şiddeti ve süresine göre; kilogram başına 1,4- 2,0 gram arasında değişmektedir.
Hamileler için; protein ihtiyacı ilk 3 ay kilogram başına 0,8 gram iken, sonraki 6 ay kilogram başına 1,1 gramdır.
PROTEİN İHTİYACIMI NASIL KARŞILARIM?
Protein kaynakları hayvansal ve bitkisel proteinler olarak ikiye ayrılır. Protein ihtiyacınızı karşılarken hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklardan yararlanabilirsiniz.
HAYVANSAL PROTEİN Mİ BİTKİSEL PROTEİN Mİ?
Bu sorunun cevabını verirken hayvansal ve bitkisel proteinlerin artılarına ve eksilerine bakmak gerekir. Bu noktada da kaliteli protein kaynağı ne demek ilk önce onu açıklamak istiyorum.
Proteinler vücutta sindirildiğinde aminoasitlere ayrılır. Vücut tarafından üretilemeyen ve mutlaka dışardan besinlerle alınmaları gereken aminoasitlere elzem amino asitler denir. Vücudun ihtiyaç duyduğu 8 adet elzem aminoasit vardır ve bu aminoasitlerin tümünü içeren besinlere kaliteli protein kaynakları denir.
Hayvansal proteinler bu 8 aminoasitin tümünü içerirken, bitkisel proteinler genellikle tüm elzem aminoasitleri içermezler. Bu nedenle hayvansal kaynaklı proteinler kaliteli protein kaynağı olarak değerlendirilir. Ancak hayvansal proteinler genellikle doymuş yağ ve kolesterolden de zengindir.
Bitkisel proteinler ise, genellikle tüm amino asitleri içermezler ancak farklı bitkisel protein kaynaklarını birleştirerek ihtiyacınız olan tüm aminoasitleri alabilirsiniz. Bitkisel protein kaynakları ayrıca posa (lif), vitamin, mineraller açısından da zengindir ve birçoğu prebiyotik özellik göstermektedir.
Bu nedenle sağlıklı ve dengeli beslenmede mutlaka bitkisel protein kaynaklarına yer vermek gerekir.
Vejetaryen ve vegan beslenen bireyler ise iyi planlanmış bir beslenmeyle, her öğünde birden fazla bitkisel protein kaynağına yer vererek vücudun ihtiyacı olan aminoasit dengesini ve yeterli protein alımını sağlayabilirler.
Bazı hayvansal ve bitkisel protein kaynaklarının 100 gramında bulunan protein miktarını aşağıdaki tablolarda bulabilirsiniz 🙂
HAYVANSAL PROTEİN KAYNAKLARI VE İÇERDİKLERİ PROTEİN MİKTARI
100 gramında bulunan protein miktarı (pişmiş, net gramaj) | ||
Kırmızı et ve tavuk | Dana biftek (yağsız) Tavuk (derisiz) Kuzu pirzola | 31 32 29.2 |
Balık | Ton balığı Somon Uskumru Morina | 24.9 24.6 20.3 23.9 |
Deniz ürünleri | Midye Karides Yengeç | 17.7 15.4 18.1 |
Yumurta | Tavuk yumurtası | 14.1 |
Süt ve süt ürünleri | Tam yağlı süt Yarım yağlı süt Yağsız süt Çedar peyniri Az yağlı çedar peyniri Süzme peynir Sade yoğurt Sade az yağlı yoğurt | 3.4 3.5 3.5 25.4 27.9 9.4 5.7 4.8 |
McCance and Widdowson’s The Composition of Foods. 2015
BİTKİSEL PROTEİN KAYNAKLARI VE İÇERİDİKLERİ PROTEİN MİKTARI
100 gramında bulunan protein miktarı (gr) | ||
Baklagilller | Kırmızı mercimek (haşlanmış) Nohut (haşlanmış) Kuru fasulye (haşlanmış) Tofu | 7.6 7.2 6.9 8.1 |
Tahıllar | Pirinç (pişmiş) Ekmek Makarna (pişmiş) | 10,9 7,9 4,8 |
Kuruyemişler | Badem Ceviz Fındık | 21.1 14.7 14.1 |
McCance and Widdowson’s The Composition of Foods. 2015